Torenstra jr. 
Oud-lid
geregistreerd: 29-11-2002
aantal berichten: 1718
 |
|
| Schoolmeester René en de spelling |
     |
Waar bemoei ik me nu weer mee? Ach, ik ben een zeikerd  .
Even het geheugen opfrissen.
Werkwoorden
Wanneer was het ook alweer t (te, ten of ge+t) en wanneer d (de, den of ge+d)? Daar hadden we op de lagere school al een woord voor: 't kofschip.
Eindigt de stam van het werkwoord op een medeklinker uit dit woord dan is het t, in alle andere gevallen d.
Dus:
Ik ren, jij rent, ik rende, ik heb gerend.
Ik fiets, jij fietst, ik fietste, ik heb gefietst.
Dus ook:
Ik antwoord, jij antwoordt, ik antwoordde, ik heb geantwoord.
Sommige klinkers zijn vermomd.
Ik verhuis, ik verhuisde, vanwege verhuizen.
Ik geloof, ik geloofde, vanwege geloven.
Naamvallen?
Die hebben we toch niet in het Nederlands? Echwel! [Origineel Rotterdams.]
De Genitivus, zoals de Romeinen zo mooi zeiden; wij gebruiken de vervoeging s.
Dus:
Jans fiets. Hele volksstammen doen dit fout, vooral op reclameborden en winkelruiten.
Als we nu een extra letter nodig hebben om de uitspraak goed te krijgen dan schrijven we die ook. In dit geval door middel van een apostrof, hetgeen betekent dat we een letter hebben weggelaten [zie verderop.]
Anna's pet. Mijn ouders' toestemming.
Meervouden
Baby-baby's, hobby-hobby's. Anders dan in het Engels, dus.
Een apostrof wordt alleen gebruikt als we een letter weglaten.
Dus: Auto's, memo's, buro's [zolang dat nog mag.] Maar:
Cafés, essays, bureaus. [Niet bureaux, grrr.]
Dat en Wat
Dat slaat op iets bepaalds, wat op iets onbepaalds. Heel simpel.
Dus:
Willem sprak twee uur over het reglement, wat Karel overbodig vond.
Willem sprak twee uur over het reglement dat Pieter overbodig vond.
Het is duidelijk wat met beide zinnen bedoeld wordt.
Hun en Hen
Moet ik uitleggen waarom "Hun lopen" fout is? Dank u.
Maar:
hun gebruik je voor een meewerkend voorwerp (zonder voorzetsel),
hen gebruik je voor een lijdend voorwerp,
hen gebruik je na een voorzetsel.
Ik geef het boek liever aan hen.
Je hebt hen gekleineerd. Of:
Je hebt ze gekleineerd.
Ik heb hun het boek gegeven.
Als en Dan
Zodra er "zo" staat, gebruik je als (net zo groot als, niet zo groot als, driemaal zo groot als, bijna zo groot als ...),
bij hetzelfde/dezelfde gebruik je als (dezelfde hoeveelheid als ...),
bij even gebruik je als (even groot als ...),
bij de vergrotende trap gebruik je dan (groter dan, beter dan, meer dan ...).
"Dat is beter als" is een germanisme.
Verder schrijven we alles in het Nederlands aan elkaar. Wat dat betreft doen wij het moeilijker dan de Engelsen.
Installatiehandleidingsdeskundige.
zelfreparatiemechanisme.
We kunnen echter wel een koppelteken gebruiken om dingen duidelijker te maken en wanneer het fout zou kunnen gaan met de uitspraak.
Garageingang - garage-ingang.
Wanneer je een vogel bedoelt kun je beter valk-uil schrijven, anders denken mensen dat je een val-kuil bedoelt 
Dit vond meester Pompelmoes even voldoende. Vragen staat vrij. Mijn geachte collega Winfvdm zal ze waarschijnlijk ook met plezier beantwoorden, maar hij heeft waarschijnlijk al spelfouten uit dit bericht gehaald .
__________________
http://inargenti.nl voor mijn muziek ♪
|
|
 25-01-2004 03:32 |
    |
Albert
DSC-verslaggever
geregistreerd: 28-08-2002
aantal berichten: 335
|
|
|
| 20-01-2005 18:48 |
 |
Chiel
Nederlands Jeugdkampioen
geregistreerd: 17-08-2004
aantal berichten: 305
|
|
|
| 14-04-2005 20:45 |
|
Baseman
dsc barcommissaris
geregistreerd: 01-06-2003
aantal berichten: 540
|
|
| RE: Schoolmeester René en de spelling |
|
QuoteOriginally posted by René Torenstra
Dat en Wat
Dat slaat op iets bepaalds, wat op iets onbepaalds. Heel simpel.
Dus:
Willem sprak twee uur over het reglement, wat Karel overbodig vond.
Willem sprak twee uur over het reglement dat Pieter overbodig vond.
Het is duidelijk wat met beide zinnen bedoeld wordt.
Ter verduidelijking een interview van Van Kooten (K) en De Bie (B) met Drs. E.L. Kipping, neerlandicus (N):
K: Goedenavond, meneer Kipping, het probleem wat u vanavond behandelt ...
N: Dat.
K: Wat?
N: Nee, dat.
B: Wat dat?
N: Dat wat.
B: Welk wat?
N: Dat wat dat meneer van Kooten gebruikt. Meneer van Kooten zegt: "Het probleem wat".
K: Oh, dat.
N: Ja, dat ja. Dat wat. Dat lees je steeds vaker en dat hoor je ook steeds vaker.
B: Wat?
N: Wat in plaats van dat.
K: Hoe komt dat, denkt u?
N: Wat?
K&B: Nou, dat.
N: Dat wat?
K&B: Ja, dat.
N: Dat wat, ja. Dat komt doordat wij in het taalgebruik heel slordig omspringen met dat en wat. Daar geeft het niet echte problemen, die verwisselingen. Maar als wij in de schrijftaal dat in plaats van wat gaan gebruiken, en andersom, dan geeft dat wel degelijk misverstanden. U kunt het beste als regel aanhouden dat dat als betrekkelijk voornaamwoord terugslaat op iets bepaalds, terwijl dat wat, wat we vaak als dat dat gebruiken, terugverwijst naar iets onbepaalds. Dus het boek dat ik je leende, maar alles wat ik je gaf. De kinderen keken naar een tv-programma dat wij goedvonden.
K: Ja, meneer Kipping, dus niet de kinderen keken naar een tv-programma wat wij goed vonden.
N: Ja, dat kan wel, maar dat betekent iets anders.
B: Anders dan wat?
N: Anders dan dat. De kinderen keken naar een tv-programma dat wij goedvonden, betekent dat wij het programma ook goedvonden. Maar als je zegt "De kinderen keken naar een tv-programma wat wij goedvonden", betekent dat dat wij dat kijken goedkeuren, maar niet noodzakelijkerwijs het tv-programma.
K: Ja, dus als ik u goed begrijp: door het watje dat ik in mijn oor heb, kon ik de DAT-recorder niet goed horen, wat ik erg jammer vond. [lacht]
N: Wat? Nee, nu trekt u het weer in het belachelijke zoals altijd, meneer van Kooten, wat is niet de afspraak geweest. Ik ben gevraagd een serieus taalkundig commentaar te geven. En op die manier zeg ik dat was dat. Ik wist precies dat dit zou gaan gebeuren. [loopt weg]
B: Meneer Kipping, meneer Kipping!
K: Ik probeer wat en dat op een leuke manier duidelijk te maken.
B: Dat is nou het stomste wat je doen kon.
K: Wat?
B: Nou dat!
K: Nee, het stomste dat ik doen kon.
__________________
Now I have the pawn and the compensation.
|
|
| 17-04-2005 15:35 |
 |
|
