Over een boer, een tractor en vier nutteloze paarden!

Op de website van Promotie vond ik een fantastische schaakpuzzel (op 31 januari gepubliceerd): het 'tractorprobleem'; ik had het niet eerder gezien.

Wit speelt en wint:

Diagram

Waarom tractor? Het zou gaan om een stelling uit de partij Akiba Rubenstein - Isidor Gunsberg uit het supertoernooi van Sint Petersburg 1914 [eindstand 1. Lasker (Duitsland) 13,5, 2. Capablanca (Cuba) 13, 3. Aljechin (Rusland) 10, 4. Tarrasch (Duitsland) 8,5, 5. Marshall (VS) 8].

In deze stelling zou wit (Rubinstein) opgegeven hebben: hij staat een stuk en een pion achter en 1. d8D is geen dreiging vanwege 1. ... Pf7+ en 2. ... Pxd8. Zwart dreigt met 1. ... e2 2. Lxe2 c4+ 3. Ke6 Pc5+ wits pion op d7 op te halen en zelf te promoveren met c3-c2-c1D.

Het verhaal wil dat een boer in Georgië zich niet kon verzoenen met het verlies van zijn idool Rubinstein, toen één van de sterkste spelers ter wereld. Niet Rubinstein maar genoemde Georgische boer is de held van dit verhaal. Deze verdiepte zich avond aan avond in de stelling. Toen het magnetische schaakbord ter wereld kwam, bevestigde hij zijn bordje met de diagramstelling op het dashboard van zijn tractor, waarmee hij dagelijks door de velden reed om zijn akkers te bewerken. Van lieverlee kreeg hij echt begrip van de stelling. En toen gebeurde het: hij vond een waterdichte winst voor zijn held Rubinstein, vanuit de stelling waarin deze opgegeven had. Het kostte de boer bijna zestig jaar van zijn leven; in 1974 had hij alles rond. Hij benaderde de plaatselijke onderwijzer om een brief op te stellen voor het gerenommeerde vakblad ‘64’, dat toentertijd onder leiding stond van de voormalige wereldkampioen Tigran Petrosjan. Er werd geen aandacht aan de brief besteed. “De post van amateurs bekijken we wel een keer als we het blad niet vol kunnen krijgen”, was zijn reactie. Dat was natuurlijk nooit het geval. Maar Petrosjan ging dood en zijn taak werd overgenomen door Anatoli Karpov, die zijn staf de opdracht gaf de oude post eens door te nemen. Dat gebeurde. Volgens het verhaal zou oud-wereldkampioen Misha Tal de brief van de Georgische boer geopend hebben, waarop de duffe stilte in het redactielokaal verbroken werd door diens onvervalste kreet: “Stop de persen!”. Tal kon zijn ogen niet geloven; dit was te mooi om waar te zijn. Wat had de Georgische boer ontdekt? Hoofdredacteur Karpov gaf opdracht ‘de man achter deze briljante vondst’ te interviewen. Een verslaggever werd naar het verre Georgië gestuurd. Hij kwam met lege handen naar huis: de boer was een paar dagen eerder overleden.

Terug naar de stelling: wit kan in 11 zetten afwikkelen naar de volgende stelling:

Diagram

en hier kan zwart het mat met de loper niet vermijden; één loper wint het van vier paarden en een loper!!

Hoe dit in zijn werk gaat kan men lezen op svpromotie.nl of door te googelen naar tractorprobleem.

Prachtieg stelling, mooi verhaal, staat volgens mij in een van de boeken van Schaakkuriosa of Nieuwe Schaakkuriosa (van Tim Krabbe), maar ik sluit ook niet uit in een van de Bouwmeestertjes.

__________________
"Lord, save us from the people that think they have all the answers, for they know not the questions."

Ik meen me te herinneren dat dit een stelling is van de Nederlandse componist Van Breukelen.

__________________
Als je de Dame bent in het schaakspel, sla dan maar flink om je heen
(Zie ook Rekenvout 125)

This post has been edited 1 time(s), it was last edited by winfvdm on 02-02-2018 at 17:58.

G.J. van Breukelen speelde in 1968-69 voor Utstud 1, tweede klas KNSB, en ik heb in dat jaar op nogal sukkelige wijze van hem verloren. Ik kwam terug van de bar en zag dat hij een zet gedaan had: hij had een stuk gezet op een veld waar ik het kon slaan. Hebbes!
Wat ik me niet realiseerde was, dat ik niet een stuk voor stond, maar dat hij op dat veld een stuk van mij geslagen had. Ik stond dus geen stuk voor, en kwam daar veel te laat achter ...
Ik meen dat Utstud later Paul Keres is geworden of daarin is opgegaan.

__________________
Als je de Dame bent in het schaakspel, sla dan maar flink om je heen
(Zie ook Rekenvout 125)

This post has been edited 1 time(s), it was last edited by winfvdm on 03-02-2018 at 11:11.

Wat een fantastisch verhaal, Willem-Jan, dank voor het delen!
Bij het lezen denk je al: dat kan niet waar zijn, maar wat maakt het uit.