122: Schaken als Vlam!
Onlangs stond ik bij een schaakpartij te kijken tussen twee jeugdspelers.
Ze waren nog jong, zes of zeven jaar, en stil zitten bij het schaken was nog teveel gevraagd. Ze stuiterden op hun stoelen, leunden over het bord, stonden op, botsten tegen de tafel, een stoel viel om, het bord verschoof, alles bewoog daar. Maar schaken deden ze! Na een Franse opening (jaha!) 1. e4, e6 2. d4, d5 3. e5, c5 4. f4 speelde de zwartspeler 4..., f7-f5. Of liever, dat wilde hij spelen. Door de turbulentie op en rond het bord echter kwam de pion van f7 op g5 terecht. Wit dacht eerst met pion e5 en passant te slaan, had pion e5 al bijna beet, maar twijfelde hoe dat in dit geval ging. Toch kreeg hij de zwarte pion er af: 5. f4xg5! Zwart, ook niet mis, zocht en vond een methode om terug te slaan: 5..., Dd8xg5. Nu had wit door de loper op c1 voordeel kunnen krijgen, maar hij speelde 6. Pg1-f3, om de zwarte dame weg te jagen. Met tempowinst!
Zo hoort het spel gespeeld te worden op die leeftijd! Zo ontdek je ook nieuwe mogelijkheden in het schaakspel. Werkelijk nieuw: mijn database geeft aan dat de stelling na de zesde zet van wit nog nooit in de grootmeesterpraktijk is voorgekomen.
In 1970 speelde Vlam! in het Hoogovens Schaaktoernooi, in tienkamp-groep 1b. Zijn naam alleen al wijst op een gepassioneerd schaker. Kunt U zich voorstellen dat een partij van Vlam! een suffe schuifremise wordt? In zijn groep speelden trouwens ook Pam! en Puhm!, een Canadese speler. Vlam! - Pam! moet wel een heel spectaculaire partij zijn geweest. Helaas heb ik die partij niet gezien. Ik speelde in een andere groep; en in de kelder van het Kennemerduinhotel, waar de tienkampen gespeeld werden, kon je je kont niet keren. Ook bijvoorbeeld Pam! - Puhm! heb ik moeten missen. De helaasheid der dingen, Verhulst heeft dat mooi geformuleerd.
In 1972 was er een vier-steden-wedstrijd tussen de regionale bonden van Den Haag, Leiden, Rotterdam en Utrecht. De twaalf sterkste spelers van de regionale bonden namen het tegen elkaar op. Op bord 8 bij de Haagse SB: H.P. Vlam, en op bord 8 bij de LeiSB: yours truly. Zijn naam herinnerde ik me. Het werd een boeiende partij.
Naarmate men ouder wordt, verminderen de zucht tot originaliteit en ook de rekencapaciteit bij veel schakers, maar niet bij Vlam! In de overlijdensadvertentie van DSC in de Delft op Zondag van 29 december 2013 werd Vlam dan ook een gepassioneerd schaker genoemd.
En nu aan de slag! Zwart aan zet. Hij kan met Te5+ remise bereiken door eeuwig schaak (ook niet zo gek, trouwens).
Ik nodig U uit, het op zijn Vlam!s uit te maken. Hij vergt rekencapaciteit. Gemakkelijk is anders. Veel succes!
Oplossing:
1... Df2+ 2. Kd3 Dg3+ 3. Kd2 Tf2+ 4. Pe2 Pe4+ 5. Ke1 Tf1+ 6.Kf1: Df3 mat op zijn tenen.
1... Df2+ 2. Kd1 Df1+ 3. Kd2 Tf2+ 4. Ke3 Pd5+ 5. Pd5: De2+ 5. Kd4 e5+ 6. Kc5 Dc4+ 7. Kd6 Dc8: en zwart wint mits hij/zij NIET op de volgende zet Tf2 van de f-lijn afhaalt.
1... Df2+ 2. Kd1 Df1+ 3. Kd2 Tf2+ 4. Ke3 Pd5+ 5. Ke4 Tf4+ 6. Ke5 Tf5+ 7. Kd6 en hier moet je nog even doorrekenen: 7... Df4+! wint de dame; 8. Kd7 Pb6+; 8. Kc6 Pe7+ of 8. Kc5 Dc4+.